محققان دانشگاه روچستر آمريكا معتقدند با استفاده از سيستم جديد درمان فشار خون مي‌توانند انواع مقاوم به درمان اين بيماري را درمان كنند.فشارخون بالا، يكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي مزمن سرتاسر جهان محسوب مي‌شود، به‌طوري كه حدود 65 ميليون نفر تنها در آمريكا به اين بيماري دچار هستند. عوارض اين بيماري نسبتا خاموش، علي‌رغم بي‌سر و صدا بودن آن، بسيار زياد است، به‌طوري كه از هر 8 مرگ در دنيا، يكي از آنها به علت ابتلا به اين بيماري است.

به‌طور معمول براي اعلام فشارخون افراد از ذكر دو رقم استفاده مي‌شود مثلا گفته مي‌شود فشارخون فرد 12 روي 8 يا 14 روي 9 است. از بين اين دو رقم، رقم اول (يعني عدد بزرگ‌تر) فشارخون سيستولي ناميده مي‌شود كه حداكثر ميزان طبيعي آن ( 14يا 140 ميلي‌متر جيوه) است و رقم دوم (يعني عدد كوچك‌تر) فشارخون دياستولي ناميده مي‌شود كه در حالت طبيعي به هيچ عنوان نبايد از ( 9يا 90 ميلي‌متر جيوه) بالاتر رود. مطالعات نشان داده است كه هر 20 ميلي‌متر جيوه افزايش در فشارخون سيستولي و هر 10 ميلي‌متر جيوه افزايش در فشارخون دياستولي با دو برابر افزايش در ميزان مرگ و ميرهاي ناشي از سكته‌هاي قلبي و مغزي و نيز ديگر وقايع عروقي همراه است. به همين دليل بايد به هر شكل ممكن فشارخون بالا را كنترل كرد تا اين خطرات به حداقل برسد و از مرگ و ميرها و عوارض ناشي از اين بيماري‌ كاسته شود.
پزشكان در برخورد با اين بيماران معمولا در قدم اول از درمان‌هاي دارويي به همراه رژيم غذايي، ورزش و تغيير و اصلاح عادات زندگي استفاده مي‌كنند. در حال حاضر داروهاي مختلفي براي درمان اين بيماري وجود دارد اما حدود 25 درصد مبتلايان به فشارخون بالا علي‌رغم مصرف چند نوع مختلف داروي ضد فشارخون، باز هم فشارخونشان كنترل نمي‌شود. تاكنون پزشكان براي درمان اين بيماران مشكلات بسيار زيادي داشتند اما به تازگي ابزار جديدي طراحي كرده‌اند كه به‌نظر مي‌رسد به‌طور چشمگيري در حل اين مشكلات كمك‌كننده باشد.

سيستم رئوس

سيستمي كه به تازگي از سوي دانشمندان دانشگاه روچستر آمريكا طراحي شده است سيستم درمان فشارخون بالا به روش بارورفلكس نام دارد كه به اختصار سيستم رئوس ناميده مي‌شود. اين وسيله كه داخل بدن كاشته مي‌شود، براي درمان آن دسته مبتلايان به فشارخون‌هاي مقاوم به درمان توصيه مي‌شود كه فشارخون سيستولي آنها حداقل برابر 160 ميلي‌متر جيوه است. اگرچه هنوز راه زيادي تا استفاده گسترده از اين وسيله در سطح جهان وجود دارد اما نتايج مقدماتي و آزمايشي اين ابزار بسيار درخشان و اميدواركننده بوده، به‌طوري كه پزشكان معتقدند با استفاده از اين روش درماني جديد عوارض ناشي از ناتواني در درمان فشارخون‌هاي مقاوم به درمان كمتر از قبل ديده خواهد شد.

حل مشكل‌ به‌وسيله شاهرگ‌ها

به‌طور طبيعي داخل شاهرگ‌هاي گردن كه در اصطلاح پزشكي سرخرگ‌هاي كاروتيد ناميده مي‌شوند، اجسامي به نام اجسام كاروتيد دارند كه نقش بسيار مهم و محوري در تنظيم فشارخون دارند. اين اجسام داراي گيرنده‌هايي هستند كه ميزان فشارخون را حس و آن را به مغز مخابره مي‌كنند. برخي معتقدند در مبتلايان فشارخون بالا، اين گيرنده‌ها خوب كار نمي‌كنند و بنابراين نمي‌توانند به‌درستي به مغز اطلاع بدهند كه فشار خون بالاست. به همين دليل مغز هم نمي‌تواند اقدامات مناسبي در جهت كاهش فشارخون صورت دهد. پژوهشگران از همين فرضيه استفاده كردند و ابزاري الكتريكي طراحي ‌كردند تا فعاليت اين گيرنده‌ها را زياد كند. به دنبال اين تحريك الكتريكي، گيرنده‌ها فشارخون را بهتر حس‌ كرده، ميزان فشارخون را دقيق‌تر از قبل به مغز مخابره مي‌كنند. مغز هم متعاقبا راهكارهاي كاهش فشارخون را برنامه‌ريزي و در تمام سطح بدن اعمال مي‌كند.

وحشت نكنيد. پالس الكتريكي كه اين دستگاه پس از كارگذاري، به عروق گردن بيمار وارد مي‌كند چندان زياد نيست و اصلا خطر برق‌گرفتگي همراه ندارد. اين دستگاه الكتريكي جريان بسيار اندكي را به بدن وارد مي‌كند؛ به قدري اندك كه حتي بدن هم آن را احساس نمي‌كند. در ضمن هيچ خطري از سوي دستگاه بيمار را تهديد نمي‌كند و اين ابزار جديد بسيار امن و مطمئن درنظر گرفته مي‌شود.

امتيازات

اين دستگاه يك امتياز بزرگ نسبت به داروهاي مختلفي كه تاكنون به‌عنوان داروهاي ضد فشارخون بالا معرفي شده‌اند، دارد. هريك از داروهاي فشارخون تنها بر يكي از بخش‌هاي بدن اثر مي‌گذارند و تنها يكي از علل افزايش فشارخون را درمان مي‌كنند اما روش جديد با ارائه اطلاعات دقيق از سطح فشارخون فرد، مغز بيمار را وادار به مقابله با افزايش فشارخون مي‌كند و مغز نيز با توجه به توانايي و قابليت‌هاي وسيع خود، نه يك عضو بلكه تمام اعضاي بدن را به مقابله با افزايش فشارخون فرا مي‌خواند. به اين ترتيب، اين دستگاه از چندين مكانيسم مختلف در قسمت‌هاي مختلف بدن استفاده مي‌كند تا فشارخون را پايين بياورد. مزيت عمده‌ اين دستگاه در درمان فشارخون‌هاي بالا همين‌ همكاري اعضاي مختلف بدن به واسطه دستور مغز است كه باعث مي‌شود حتي فشارخون‌هاي مقاوم به درمان‌ نيز با اين روش درمان‌پذير باشند. به‌طور مثال به‌دنبال ارسال تحريك الكتريكي خفيف ‌از سوي اين دستگاه، مغز براي كاهش فشارخون دستور مي‌دهد كه عروق گشاد شوند، سرعت ضربان قلب پايين بيايد و مقداري مايع از كليه‌ها به بيرون از بدن دفع شود. علاوه بر اين، وقايعي كه به‌دنبال اين روش درماني براي كاهش فشارخون در بدن روي مي‌دهند، كاملا طبيعي و از جنس واكنش‌هاي عادي بدن هستند. بنابراين به احتمال زياد عوارض چنداني براي بيمار در پي‌ نخواهند داشت، در حالي كه داروهاي قديمي اكثرا مصنوعي و غيرطبيعي بوده و همواره با اين احتمال همراه هستند كه باعث بروز عوارض جانبي در فرد مصرف‌كننده شوند.

نتايج درخشان

همان‌طور كه پيش از اين گفته شد، نتايج اوليه اين مطالعه و ابزار جديد بسيار درخشان بوده‌ است. در مرحله نخست، اين ابزار براي 10 بيمار مبتلا به فشارخون مقاوم به درمان كارگذاري شده است.

سه ماه پس از كارگذاري سيستم رئوس در گردن اين بيماران، فشارخون سيستولي آنها به‌طور ميانگين 22 ميلي‌متر جيوه و فشارخون سيستولي آنها به‌طور ميانگين 18 ميلي‌متر جيوه كاهش پيدا كرد. البته در برخي بيماران اثرات درماني اين ژنراتور بسيار بيشتر بود، به‌طوري كه گاهي فشارخون بيمار تا حدود 40 ميلي‌متر جيوه يا حتي بيشتر كاهش پيدا مي‌كرد. بيماران به راحتي اين ايمپلنت را در گردن خود تحمل مي‌كردند و هيچ عوارضي از آن در گردن و حتي ديگر نقاط بدن پيدا نشد. چند روز پس از انجام جراحي براي كارگذاري ايمپلنت در گردن، بيماران وجود آن را در گردن خود احساس نمي‌كردند. نتايج بسيار اميدواركننده‌ و حتي باعث توجه پزشكان شده‌ است. سازمان دارو و غذاي ايالات متحده آمريكا هم در پي طراحي تحقيقي است تا هر چه سريع‌تر با كسب اطمينان از بي‌خطر بودن اين دستگاه، مجوز توليد وسيع و استفاده گسترده از آن را در سرتاسر كشور آمريكا صادر كند. با اين حساب، فشارخوني‌‌ها مي‌توانند خوشحال باشند و نگراني‌هاي پزشكان هم تا حدودي كمتر خواهد شد